Det skal ganske mykje til for å verta dømd etter §185 i Straffelova, gjerne kalla rasismeparagrafen. Men leiar i Stopp islamiseringen av Norge (Sian), Lars Thorsen, er ein av dei som har klart det.
Han vart i Oslo tingrett mellom anna dømd for å ha hevda i ei Sian-brosjyre at «gode muslimer er en svøpe for sine omgivelser hvor enn de er», og at «et hvert menneske som bekjenner seg til Muhammeds ideologi og som arbeider for å innføre islams ondskap her» må deporterast eller internerast på livstid.
Sian-leiaren vart også dømd for ei brosjyre som hevda at «gode muslimer voldtar i et epidemisk omfang i hele Vesten, fordi Allah og Muhammed har sagt at det er helt legalt», og som konkluderte med at «en ideologi som legitimerer predatoradferd hører ikke hjemme her. UT med svineriet».
Thorsen anka.
Anka vart forkasta av lagmannsretten.
Sjølv kalla han det eit justismord.
Dehumaniserende retorikk
Thorsen vart i tingretten frikjend for utsegner i ei anna brosjyre, kalla «Islam – en forbrytelse mot menneskeheten», der det blant anna heitte at «import av seksualpredatorer og morderzombier» er ein del av eit folkemord mot «oss som gruppe», og at «islam er et parasittisk uhyre som næres på ikkemuslimenes blod og eiendom».
I tingrettsdommen heiter det at desse siste ytringane er absurde og at det difor er utfordrande å tolka dei.
Eg veit ikkje om eg er samd med det. Det er snakk om ein forvirra konspirasjonsteori om innvandring som folkemord på kvite, og om ein dehumaniserande retorikk mot menneske som har islamsk tru eller som berre har opphav frå eit land med ein muslimsk majoritet.
Sian har forfeikta massedeportasjonar av ei gruppe menneske på grunn av deira religiøse identitet. Dei fører ein retorikk som fråtek folk menneskeverdet. Ein treng ikkje kunna mykje om europeisk historie for å kunna sjå problem ved slikt.
Og dei trakkar på folk eg kjenner.
Dei trakkar på ungane til folk eg kjenner.
Heldigvis er dei ein stusseleg liten gjeng. Og eg veit at det er nokre – som blant anna på bakgrunn av dommen eg nemnde – meiner at denne gjengen ikkje burde få lov å demonstrera, ikkje burde få lov å slengja ut dei forkvakla idéane sine.
Ytringsfridomen gjeld likevel
Men Grunnlova er tindrande klår.
Der heiter det at alle har rett til å ytra seg frimodig om både «statsstyringa» og om «kva anna emne som helst». Det kan setjast grenser for denne retten, «der særleg tungvegande omsyn gjer det forsvarleg halde opp imot grunngjevinga for ytringsfridomen», som altså: Nemnde paragraf 185. Og ho er også klår på at førehandssensur ikkje kan nyttast.
Det er bra. Det er eit teikn på eit liberalt demokrati. Og det inneber at ei av politiet sine oppgåver er å forsvara ytringsfridomen, også av meiningar som er ufyselege, og også til menneske som har klart det kunststykket det er å verta dømd for rasisme. I går hadde politiet i Bergen den oppgåva.
Det er ei oppgåve eg ikkje misunner dei.
Eg veit ikkje kva Thorsen sa under demonstrasjonen i går. Eg har eigentleg avgrensa med tid og tolmod til å høyra på bodskapen deira, eg har gjort det ofte nok i samband med research til fleire bøker om muslimhat og høgreekstremisme.
Men når nokon ynskjer å ty til vald for å stogga Thorsen frå å snakka, er det politiet si oppgåve å hindra den valdsbruken. Den oppgåva mislukkast dei i idag i Bergen. Thorsen vart slått til blods av nokon som hoppa over sperringane.
Kontraproduktivt
Eg aner ikkje kva som konkret motiverte den eller dei som gjorde det, men det er noko vedkomande med rette vil verta straffeforfulgte for.
Denne valdsbruken er dessutan til skade for antirasistisk arbeid. Det trugar med å gjera Sian til ein slags martyrar for ytringsfridomen, og bidreg til å skaffa ei marginal og ekstrem gruppe meir sympati og meir støtte. Det gjer det vanskelegare, ikkje lettare, å sikra brei folkeleg mobilisering mot Sian; vanskelegare, ikkje lettare å visa solidaritet til menneska dei trakkar på.
Eg var ikkje i Bergen sentrum under demonstrasjonane, og har berre lese mediaomtala, men eg er heller ikkje imponert av at politiet tok i bruk pepperspray og tåregass i det omfanget media gjev inntrykk av. Det også gjer at eg sit att med eit inntrykk av at politiet ikkje var godt nok budde. Det bør verta ein viktig del av deira interne diskusjonar dei neste dagane, og det er naturleg og rimeleg at det også vert ein del av samfunnsdebatten.
Men ein annan viktig del av samfunnsdebatten handlar om korleis me, saman, skal hindra at fleire fell for hatprat, og det samstundes som me verjer om ytringsfridomen.
