I Noreg finst 289 intensivplassar totalt. Rekna om blir dette 5,36 intensivplassar per 100.000 innbyggarar. Dette talet er det same i dag, som det var før pandemien starta.
I Sverige har dei 11,05 intensivplassar per 100.000 innbyggarar. Det vil seie, sirka det dobbelte.
I England: 10,5. I USA: 25,8. Og i Tyskland: heile 33,9 intensivplassar. Seks gonger så mykje som her til lands.
EU-gjennomsnittet ligg på 11,5 intensivplassar per 100.000 innbyggarar. Noreg ligg med andre ord under halvparten av dette.
Det området i Noreg som har vore hardast ramma av korona – det vil seie, Oslo aust – har totalt 10 ordinære intensivplassar.
Desse finn du på Ahus sjukehus, ansvarleg for bydelane Grorud, Stovner og Alna, i tillegg til Lørenskog kommune – totalt sirka 600.000 menneske.
Dette er 1,7 intensivplassar per 100.000 innbyggarar.
Kvifor måtte det ein pandemi til, før vi skjønte at dette er ein skandale?
Ein ny runde med dugnad
På grunn av smittevern, har vi blitt bede om å gi opp mange av dei mest grunnleggande fridommane våre. Det kjem stadig nye rundar med nedstenging, og det blir varsla stadig strengare kommunale og nasjonale tiltak.
Vi har fått høyre at brorparten av ansvaret for å halde smitten nede, ligg hos oss, befolkninga. Om berre vi set liva våre på pause og ikkje treffer folk, kjem viruset til å forsvinne.
Dette er greitt nok.
Eg forstår at viruset er ein alvorleg trussel mot store delar av befolkninga, og at vi er midt oppe i ein eksepsjonell situasjon.
Eg er villig til å halde meg heime i studenthybelen i eit par veker til (eller blir det månadar?) for å beskytte dei mest sårbare i samfunnet. Det skulle jo berre mangle.
Men da vil eg gjerne sjå at myndigheitene gjer sin del av dugnaden.
Grenser for solidariteten
Ein av dei viktigaste argumenta som har blitt nytta for å få oss til å følgje smittevernreglane, er at helsevesenet kan bryte saman viss vi ikkje klarer å halde smitten nede.
Dersom kapasiteten på sjukehusa blir sprengd, vil dei ikkje lenger kunne tilby vanlege helsetenester. Regulære operasjonar vil bli utsett, og i aller verste scenario, vil ikkje alle som treng hjelp, kunne få det i tide.
Likevel må eg innrømme at det finst grenser for kor solidarisk eg gidd å vere med sjukehusa, når eg ser på statistikken over intensivkapasiteten i Noreg.
Det verkar nemleg urovekkande lett å overrumple norske sjukehus.
Vi treng eit betre helsesystem
Det er mykje som tyder på at korona ikkje hadde ramma oss like hardt, om vi hadde hatt ein kapasitet som låg nærmare EU- eller OECD-gjennomsnittet.
Viruset hadde ikkje vore ein like stor trugsel, og tiltaka hadde kanskje ikkje behøvd å vere så strenge som dei er no, om vi hadde hatt eit helsevesen som tolte litt meir.
Dette innrømmer dei også sjølv. Fagfolk, forskarar og dei tilsette i sjukhusa har vore samde om at dei treng større investeringar og meir personale. Jon Henrik Laake, overlege ved Rikshospitalet, har kalla kapasiteten på Ahus for «ein skandale» i VG.
Og som intensivsjukepleiar Paula Lykka sa i eit intervju i Morgenbladet den 12. mars 2021: Dersom det skjer to bilulukke i same helg på austkanten i Oslo, vil den lokale intensivkapasiteten allereie vere sprengd.
Pandemien har avslørt eit problem som er mykje meir strukturell enn dei dagleg oppdaterte smittekurvane får oss til å tru.
Å gjere noko med desse strukturelle problema, er myndigheitene sitt ansvar.
Offentleg dugnad
Tilbake til dei 10 intensivsengene på Ahus sjukehus.
Om innbyggarane i Groruddalen hadde ønska same intensivkapasitet som gjennomsnittleg i Noreg, skulle Ahus sjukehus hatt 32 intensivplassar.
Om dei hadde ønska same kapasitet som i EU generelt, skulle dei hatt 68 plassar.
Og om, Gud forby, dei skulle finne på å krevje same standardar som folk har i Tyskland: 199,4 plassar.
Likevel er det lite som tyder på at regjeringspartia kjem til å gjere nokon som helst reell satsing for å auke intensivkapasiteten på Ahus, eller i resten av landet.
Sjølv om vi har lært frå andre land at god intensivomsorg er noko av det viktigaste som kan beskytte mot effektane av ein korona-infeksjon, held regjeringa fram med å påstå at problemet først og fremst ligg hos oss.
Kos på Geilo
Den viktigaste oppgåva til kvar ei regjering, er å beskytte befolkninga.
Dersom regjeringa ikkje investerer nok i sjukehusa, og garanterer eit helsetilbod som kan måle seg med andre rike land, sviktar dei dette mest sentrale oppdraget.
Og medan eg sit inne og prøver å bidra med det eg kan, drar Erna på familiefest til Geilo.
Eg gler meg til stortingsvalet i haust, eg.
